De ontwikkelingen rondom kunstmatige intelligentie (of artifical intelligence – AI) gaan snel, erg snel. Lees op deze pagina het eerste rapport van DenkWerk over Artificial Intelligence
De ontwikkelingen rondom kunstmatige intelligentie (of artificial intelligence – AI) gaan snel, erg snel. Waar de wiskundige concepten van AI al decennialang bestaan, heeft de toegenomen rekenkracht en beschikbaarheid van data in de laatste twee tot drie jaar voor grote doorbraken gezorgd. Vijf jaar geleden leek het ondenkbaar dat AI vandaag medische diagnoses en scholing van studenten voor haar rekening kan nemen. Op dezelfde manier is het lastig om een voor - stelling te maken van de indrukwekkende veranderingen in de komende vijf tot tien jaar. We voorzien dat de wereld zoals we die kennen op zijn kop wordt gezet op een manier vergelijkbaar met de omwentelingen die we hebben gezien ten tijde van de industriële revolutie.
Dit is een belofte voor grote vooruitgang. Maar in Nederland voeren we het gesprek over AI vooral op een toon van ongerustheid. De ethische-, juridische- of privacy-problematiek van specifieke AI toepassingen domineren de discussie. Terwijl de toepassingen van AI inderdaad om zorgvuldige oplossingen vragen, dreigen we door deze focus uit het oog te verliezen wat een enorme kansen de technologie ons biedt. De industriële revolutie heeft via een sterke productiviteitsverbetering een positieve impact gehad op gebieden als gezondheid, onderwijs, en wetenschap. Maar ook het familieleven en sociale verhoudingen verbeterden met de opkomst van een echte middenklasse. Europa was de aanzetter van de industriële revolutie, de Verenigde Staten heeft deze volledig omarmd, terwijl Azië destijds in eerste instantie de boot heeft gemist. Het lijkt erop dat in de huidige revolutie in AI de drie continenten een plaats opschuiven: de Verenigde Staten heeft AI op gang geholpen, Azië (China) is gepositioneerd voor het grootste succes, en Europa lijkt haar kans te missen. De eerdergenoemde ongerustheid laat zien dat we ons realiseren dat we ook in de context van AI een waardenstelsel moeten bepalen. Als Nederland en Europa dat waardenstelsel mee willen bepalen dan moeten we mee voorop lopen in de ontwikkeling van AI zelf; alleen dan kunnen we richting geven.
Het voorop lopen vraagt wel om urgentie. Anders dan in de wereld die we kennen, zijn leercurves en intellectueel eigendom bij AI uniek in gebruik en goed te beschermen. Goed getrainde algoritmen en data lekken niet weg zoals dat wel gebeurt met kennis van mensen die van werkgever veranderen. Een opgebouwde voorsprong is dus moeilijk in te halen en vroeg starten is daarmee cruciaal. Om de vele kansen te benutten die AI ons biedt, en ook om kaders te scheppen voor de toepassingen, is het zaak dat Nederland zich committeert aan een ambitieuze nationale agenda rondom AI.
Auteurs: Angelien Kemna, Bernard ter Haar, Boudewijn Wijnands, Feike Sijbesma, Frans Blom, Hans Wijers, Jaap Winter, Marelle van Beerschoten en Mireille van Dongen