De karakteristieken van de wereldeconomie voor de rest van de 21ste eeuw zien er wezenlijk anders uit dan die van de 20ste eeuw. Het steeds verder optimaliseren van mondiale waardeketens brengt te veel negatieve bijeffecten met zich mee, zowel sociaal als ecologisch. Ook zal de vierde industriële revolutie productie decentraliseren en automatiseren, terwijl de digitale dienstensector zich internationaal verder zal uitbreiden. De verschuiving van het massamiddelpunt van de wereldeconomie van de ‘westerse wereld’ naar Azië zet daarnaast politieke betrekkingen en economische afhankelijkheden tussen grote handelsblokken op scherp. Amerikaanse president Joe Biden maakte onlangs bekend dat de VS voor haar kritische supply chains niet langer afhankelijk wil zijn van andere grootmachten. We verwachten dan ook de opkomst van “regionalisering”, met sterkere banden binnen regio’s maar minder sterke banden tussen regio’s.
Dat heeft directe betekenis voor de toekomstige groeipotentie van de Nederlands economie. Een minder uitbundige goederenhandel betekent dat een belangrijke groeimotor voor Nederland minder vanzelfsprekend wordt. De daarentegen sterk groeiende dienstenhandel zal ook voor Nederland een groter stuk van de groei bepalen. Nederland heeft al een relatief grote dienstensector, maar zal rekening moeten houden met omvangrijke verdere sectorale verschuivingen. Een deel van de huidige dienstensector zal de concurrentie met het buitenland niet overleven.
In dit rapport analyseren we karakteristieken van de wereldeconomie van de 21ste eeuw. In de eerste helft behandelen we achtereenvolgens observaties met betrekking tot wereldwijde goederenhandel, dienstenhandel en geopolitiek. In de tweede helft bespreken we wat deze trends betekenen voor de Nederlandse economie en onze positie binnen de EU. Voor Nederland komt hier een duidelijke agenda uit: investeren in een krachtig ecosysteem van digitale diensten, omscholing van de beroepsbevolking, en inzetten op de EU.
Download het rapport:
DenkWerk – Globalanceren: hoe Nederland kan navigeren in een regionaliserende wereld (40 MB)
Auteurs: Barbara Baarsma, Bernard ter Haar, Boudewijn Wijnands, Frans Blom, Hans Wijers, Jaap Winter, Marelle van Beerschoten, en Tim de Vries
Download English Summary Slide Deck